Termometr rtęciowy

Termometr rtęciowy

Jeszcze do niedawna termometr rtęciowy był najpopularniejszym domowym urządzeniem służącym kontrolowaniu stanu naszego zdrowia.

Dziś zastąpiły go termometry elektroniczne, których dokładność pozostawia wiele do życzenia, zwłaszcza gdy nie są wyprodukowane przez renomowaną firmę.

Pierwsze urządzenie do pomiarów temperatury  skonstruował Galileusz.   Jego termoskop składał się z otwartej u dołu rurki umieszczonej nad pojemnikiem z wodą. Poziom wody zmieniał się, wraz z wahaniami temperatury ukazując dość nieprecyzyjnie temperaturę, bo przyrząd reagował też na wahania ciśnienia powietrza.

Aparat Galileusza zafascynował toskańskiego księcia Ferdynanda II, który eksperymentował z nim na początku XVII wieku. W 1644 odizolował rurkę od otaczającego powietrza, uniezależniając ją w ten sposób od wahań ciśnienia.

Pierwszym przyrządem przypominającym z wyglądu współczesne termometry był jednak termometr rtęciowy. Został on udoskonalony na początku XVIII wieku przez pochodzącego z Gdańska, a osiadłego w Holandii fizyka — Daniela Gabriela Fahrenheita. Działanie tego rodzaju termometru oparte jest na zasadzie rozszerzania się cieczy podczas zmiany temperatury. Fahrenheit wprowadził skalę pomiaru temperatury nazwaną później jego nazwiskiem. Skala Fahrenheita była powszechnie używana w przeszłości, dzisiaj jednak preferuje się skalę Celsjusza — skalę termometryczną zaproponowaną w 1742 przez szwedzkiego astronoma Andersa Celsiusa.

W roku 1866 Thomas Clifford Allbutt wynalazł nowoczesny medyczny termometr rtęciowy, co umożliwiło zmniejszenie rozmiaru urządzenia z 30 do 15 cm i skróciło czas pomiaru z 20 do 5 min.

Termometry rtęciowe zostały wycofane z użytku ze względu na szkodliwe działanie rtęci. A do konstrukcji tzw. termometrów cieczowych używa się obecnie cieczy o możliwie niskiej temperaturze krzepnięcia, wysokiej temperaturze wrzenia oraz dużej i liniowej rozszerzalności cieplnej. W praktyce najczęściej używa się alkohole — zwłaszcza izopropanol. W sprzedaży znajdują się także termometry medyczne zawierające galinstan, stop metali o temperaturze topnienia ok. −20 °C.